پرونده بررسی نظر موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا (قسمت دوم):
به گزارش نبض بورس، همایون دارابی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه درمورد عرضه خودرو در بورس بیان کرد: درمورد اظهارنظر آقای اتابک، مبنی بر این که در هیچ جای دنیا خودرو در بورس کالا عرضه نمی‌شود باید گفت که اگر آقای وزیر نگاهی به بورس‌های منطقه‌ای داشته باشند خواهند دید که خودرو در بورس‌های این مناطق عرضه شده است؛ بنابراین سوالی که باید از آقای وزیر پرسید این است: کجای دنیا چنین وضعیت پُرفساد و رانت‌زایی را در صنعت خودرو شاهد هستیم و کیفیت‌ها به این حد پایین و شرکت‌ها تا این اندازه زیان‌ده هستند؟
این کارشناس بازار سرمایه گفت: دو شرکت خودروساز ایران‌خودرو و سایپا در ۶ ماه ابتدای امسال، حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان و به نرخ دولتی نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار زیان خلق کرده‌اند و اگر بخواهیم زیان انباشته آنها را به قیمت واقعی ارز محاسبه کنیم بیش از ۱۰ میلیارد دلار زیان ساخته شده است. واقعاً صنعت خودرو در کجای دنیا چنین وضعیتی دارد؟
تجربه عرضه خودرو در بورس کالا چه نتایجی داشت؟
همایون دارابی تصریح کرد: ما در سال ۱۴۰۱ برای مدت کوتاهی تجربه عرضه خودروی سواری در بورس کالا را داشته‌ایم و در آن‌جا حدود ۷ درصد خودرو‌ها در بورس کالا عرضه شدند و ماحصل این شد که دولت توانست یکهزار و ۴۰۰ میلیارد تومان مالیات و مالیات بر ارزش افزوده دریافت کند که این درآمد قبلاً به جیب دلال‌ها می‌رفت و الان هم، به دلیل این که صنعت خودرو با قیمت‌گذاری دستوری زیان‌ده شده است دولت نمی‌تواند مالیات واقعی را دریافت کند و عملاً دلال‌ها به جای دولت درآمد کسب می‌کنند و حدود ۱۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان وجه فروش به خودروساز رسیده که این مبلغ صرف پرداخت بدهی‌های خودروساز‌ها به قطعه‌سازان شده است.
بورس کالا؛ بستری مناسب برای کوتاه کردن دست دلالان خودرو
این کارشناس بازار سرمایه ضمن نقد از سیستم قرعه‌کشی برای صنعت خودرو تأکید کرد: وقتی قرعه‌کشی خودرو انجام می‌شود دلال‌ها ورود می‌کنند در حالی که آنها مصرف‌کننده واقعی نیستند و خودرو را دریافت می‌کنند و با هزینه گزاف‌تر به مصرف‌کننده واقعی می‌فروشند. اما در بورس کالا، مردم توانستند خودرو را ۱۰ هزار میلیارد تومان ارزان‌تر بدست بیاورند. به همین دلیل، باید از آقای وزیر پرسید کدام یک بهتر است؟ این که نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان به جیب دلالان و واسطه‌ها برود یا این مبلغ به جیب دولت و شرکت‌های تولیدی برود و یا صرف خانواده‌های کارگر و مردم شود؟
همایون دارابی یادآور شد: اگر وضعیت فسادآلود کنونی ادامه پیدا کند با شرایط بسیار سختی در صنعت خودرو روبرو خواهیم شد و این صنعت هم وقتی ببیند که سودی ندارد و باید خودرو را پایین‌تر از قیمت تمام‌شده بفروشد پول و انگیزه‌ای برایش باقی نمی‌ماند تا خودروی بهتر و باکیفیت‌تر تولید کند؛ به طوری‌که وقتی قطعه‌ساز، ماه‌ها قطعه را تحویل می‌دهد ولی پول آن را دریافت نمی‌کند بدون شک، مجبور می‌شود تا قطعه را با کیفیت پایینی عرضه کند. چون پول و سرمایه در گردش کافی ندارد و خودروساز هم نمی‌تواند از قطعه‌ساز شاکی باشد؛ چراکه پول قطعه‌ساز را به موقع پرداخت نکرده است.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان اشاره کرد: با توجه به این که صنعت خودرو بعد از صنعت نفت بزرگ‌ترین مزیت اقتصادی و اشتغال‌زای کشور محسوب می‌شود وضعیت کنونی باعث فقر و رکود و شرایط سخت برای کارگران کشور می‌شود. در نتیجه، چاره‌ای جز عرضه خودرو در بورس کالا نیست و بدون آزادسازی قیمت‌ها در قالب بورس شاهد وضعیت خوبی برای خودرو نخواهیم بود.
همایون دارابی در پایان خاطرنشان کرد: در گذشته، ورود فولاد، مواد پتروشیمی، سیمان در بورس کالا را تجربه کرده‌ایم و در حال حاضر، شاهد عرضه برق تجدیدپذیر در بورس انرژی هستیم که شرایط بهتری کسب کرده‌اند و در این میان، از زمانی هم که صنعت خودروی سنگین در بورس کالا عرضه شده وضعیت بهتری کسب کرده است و اگر خودروی سواری هم وارد بورس کالا شود شرایط مطلوب‌تری بدست خواهد آورد. در نتیجه، اگر آقای اتابک فکر می‌کنند که استدلال‌های منطقی دارند، می‌توانند در قالب شفاف در یک مناظره یا جلسه با کارشناسان بیان کنند. زیرا با شرایط کنونی نمی‌توان صنعت خودرو را جلو برد و آن‌چه که در شرایط فعلی در صنعت خودرو وجود دارد شایسته‌ی مردم ایران نیست.