پرونده بررسی نظر موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا؛
به گزارش نبض بورس، مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو در رابطه با مخالفت وزارت صمت با عرضه خودرو در بورس گفت: این که وزارت صمت مخالف عرضه خودرو در بورس است جای خوشحالی و نشان از منطق و شناخت کامل از فاکتور‌هایی مثل عرضه و تقاضا و بازار دارد و بنده هم مخالف عرضه خودرو در بورس هستم. زیرا از ابتدای سال ۱۴۰۰، دو روش غیرکارشناسی و غیرعلمی مثل عرضه خودرو در سامانه و بورس به صنعت خودرو و بازار آن و همچنین، به مصرف‌کننده تحمیل شد و علاوه بر این، می‌بینیم که در ۳ سال گذشته، عرضه خودرو بین سامانه و بورس و خودروساز به طور دائم پاس‌کاری شده است و هم‌چنان پاس‌کاری می‌شود. البته خوشبختانه، اخیراً عرضه خودرو در سامانه کنار گذاشته شده است و امیدوارم دیگر برنگردد. چون این پاس‌کاری شدن خودرو فقط مردم را بلاتکلیف کرده و به صنعت خودرو و بازار آن در کشور و همچنین، جیب مصرف‌کننده ضرر و زیان بیشتری را تحمیل کرده است؛ بنابراین خیلی خوب است که وقتی می‌خواهیم چنین تصمیماتی را در کشور بگیریم توجه کنیم آیا این تصمیمات برای مردم کمک‌کننده هستند و کالا با قیمت مناسب‌تر و در زمان مناسب به دست آن‌ها می‌رسد یا قرار است یک باری به دوش مشکلات گذشته اضافه کند؟ چون در این ۳ سال گذشته شاهد آزمون و خطا‌های زیادی در صنعت خودرو بوده‌ایم و اگرچه بنده و همکارانم از ابتدا، با عرضه خودرو در سامانه و بورس مخالف بودیم ولی به آن‌ها توجهی نشد و این روش‌ها پیاده شدند. اما دیدیم که مصرف‌کننده را تحت فشار زیاد قرار دادند و اذیت کردند.
مسیح فرزانه تأکید کرد: عملاً بورس‌ها در همه جای دنیا؛ از بورس فرانکفورت و توکیو گرفته تا نیویورک، محلی برای عرضه کالای خرد در مقیاس کلان هستند و هیچ زمانی شاهد فروش خودرو در چنین بورس‌هایی نیستیم؛ چراکه در هیچ جای دنیا خودرو در بورس فروخته نمی‌شود.
آیا عرضه خودرو در بورس زمینه‌ساز رانت می‌شود؟
این کارشناس صنعت خودرو اشاره کرد: اگرچه در کشور ما خودرو، کالای کاملاً سرمایه‌ای است و در طولانی مدت هم، به واسطه اقتصاد سیاسی و شرایط سیاستگذار، سرمایه‌ای خواهد ماند ولی در کشور، این روش برعکس شد و کالای کلان و سرمایه‌ای در مقیاس خرد و در زمان‌های نامشخص عرضه شد و این روش به طور کامل، نقطه مقابل اقتصادی است که در دنیا در حال اجراست و طبعاً مشخص است که ایجاد رانت در بازار می‌شود و عملاً به بازار خودرو نوسان داده‌ایم.
مسیح فرزانه تصریح کرد: در طول سه سال گذشته، هر بار که سامانه و بورس باز و بسته شده‌اند به بازار خودرو نوسان داده‌اند. در نتیجه، با وجود این که برخی از عزیزان معتقد هستند که بورس به کشف قیمت کمک می‌کند ولی باید گفت که هیچ کمکی نمی‌کند بلکه فقط توزیع رانت می‌کند. به همین دلیل، اگر در طول چند سال گذشته، به تعداد عرضه خودرو در بورس نگاه کنیم همه به شکل خُرد و تکه‌تکه بوده‌اند و به هیچ عنوان به تعداد کلان نبوده‌اند.
همیشه باید کشف قیمتی در کف بازار اتفاق بیفتد که با شریان حیاتی ناشی از اقتصاد و تورم واقعی موجود تناسب داشته باشد؛ بنابراین اگر این فاکتور‌ها را در کنار هم درنظر بگیریم متوجه خواهیم شد که بدون شک، اقتصاد ما به واسطه تحریم‌ها و نبود مدیریت، مهجور و ضعیف شده است و همه ما با تمام وجود، این موضوعات را لمس می‌کنیم ولی این موارد نباید دلیلی بر این باشند که به یکباره و با تصمیمات آنی، به سمت مسیر‌هایی برویم و روش‌هایی را مورد استفاده قرار دهیم که در دنیا وجود نداشته است و ندارد و فکر کنیم که ما می‌توانیم از این مسیر‌ها و روش‌ها نتیجه بگیریم و درواقع، اینطور نیست.
این کارشناس صنعت خودرو عنوان کرد: شالوده‌ها و بنیان‌های اقتصاد سیاسی، بازار و خودرو به طور کامل مشخص هستند و در همه جای دنیا به یک شکل پیش می‌روند و ما نمی‌توانیم این موارد را برعکس پیاده کرده و فکر کنیم در این صورت نتیجه مطلوبی را بدست خواهیم آورد. زیرا نتیجه آن، شرایط فعلی را به بار خواهد آورد که عملاً فاصله قیمت کارخانه تا رانت کف بازار یک خودروی پرفروش ثبت‌نامی داخلی ۲۰۰-۲۵۰ درصد است.
حذف قیمت‌گذاری دستوری؛ فاکتور مهمی برای کمک به بازار خودرو
مسیح فرزانه ادامه داد: به نظر بنده، بهترین اتفاق در حوزه خودرو این است که مثل قبل از سال ۱۴۰۰، فروش خودرو به خودروساز و وارداتی‌ها به واردکننده سپرده شوند و عملاً قیمت‌گذاری دستوری برداشته شود و با وجود این که سیاستگذار می‌داند آزادسازی قیمت باعث افزایش آن خواهد شد، اما چاره‌ای جز این ندارد که به صورت پله‌ای و پلکانی و مرحله‌ای و آرام آرام به سمت آزادسازی قیمت برود؛ بنابراین در شرایط فعلی، تنها راه سر و سامان دادن به بازار و صنعت خودروی کشور این است که مثل سنوات گذشته، عرضه و فروش خودرو به خودروساز و واردکننده سپرده شود و کشف قیمت در کف بازار آزاد اتفاق بیفتد.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: زمانی می‌توانیم بگوییم که قیمت خودرو؛ آزاد و واقعی شده است که فاصله قیمت خودرو در درب کارخانه تا کف بازار به ۵ درصد یا کمتر برسد و به نظر بنده، همه این‌ها مُسَکن مقطعی برای صنعت و بازار خودرو هستند. در نتیجه، هنگامی می‌توانیم بگوییم که بازار خودروی کشور و مصرف‌کننده به آرامش می‌رسند و خریدار خاطرجمع می‌شود از این که خودرویی را در زمان مناسب و متناسب با شرایط تورم جامعه با قیمت عادلانه خریداری می‌کند که تغییر نگاه کلی در اقتصاد سیاسی داشته باشیم و درب‌های اقتصاد کشور به سمت اقتصاد دنیا باز شوند و شروع به جذب سرمایه‌گذاری کرده و عملاً خون و انرژی جدید به صنعت خودروسازی کشور و بخش سرمایه‌گذاری در این حوزه تزریق کنیم.